Cho thuê căn hộ ngắn hạn, đặc biệt thông qua các nền tảng như Airbnb, đã trở thành một xu hướng phổ biến tại Việt Nam, nhất là ở các thành phố lớn như TP.HCM. Hình thức lưu trú này đáp ứng nhu cầu của du khách về sự linh hoạt, tiện nghi và giá cả phải chăng. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, nó cũng đặt ra nhiều thách thức đối với quản lý đô thị và cuộc sống cộng đồng.
1. Thị trường sôi động bất chấp lệnh cấm
Mặc dù Luật Nhà ở 2024 và các quy định của nhiều tòa nhà chung cư tại TP.HCM đã cấm việc cho thuê căn hộ ngắn hạn, hình thức lưu trú này vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Nhu cầu của du khách về không gian riêng tư, linh hoạt và giá cả phải chăng đã khiến cho thị trường này trở nên sôi động, bất chấp những quy định hạn chế.
2. Nguyên nhân của sự phổ biến
2.1 Giá cả phải chăng
So với khách sạn, giá thuê căn hộ ngắn hạn thường rẻ hơn, đặc biệt là đối với những căn hộ có đầy đủ tiện nghi như hồ bơi, phòng gym. Việc tiết kiệm chi phí lưu trú là một yếu tố quan trọng, đặc biệt đối với những du khách lưu trú dài ngày hoặc nhóm du khách.
2.2 Không gian riêng tư
Du khách có thể thoải mái sinh hoạt như ở nhà, tự do nấu ăn, giặt giũ. Không gian riêng tư giúp họ cảm thấy thoải mái và tự do hơn so với việc ở khách sạn, nơi thường có những quy định và giới hạn.
2.3 Linh hoạt
Khách hàng có thể tự do lựa chọn thời gian check-in, check-out, phù hợp với lịch trình của mình. Điều này mang lại sự tiện lợi và linh hoạt, đặc biệt đối với những chuyến đi có lịch trình thay đổi liên tục.
2.4 Đa dạng lựa chọn
Các nền tảng cho thuê như Airbnb cung cấp đa dạng các loại hình căn hộ, từ căn hộ studio nhỏ gọn đến căn hộ cao cấp với đầy đủ tiện nghi. Điều này giúp du khách dễ dàng tìm kiếm được nơi ở phù hợp với nhu cầu và ngân sách của mình.
3. Những thách thức và hệ lụy
3.1 Quá tải tiện ích chung
Việc quá nhiều khách lưu trú ngắn hạn có thể gây quá tải cho các tiện ích chung của tòa nhà như hồ bơi, phòng gym, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cư dân thường trú. Sự đông đúc và tần suất sử dụng cao có thể làm giảm chất lượng và tuổi thọ của các tiện ích này.
3.2 An ninh khó kiểm soát
Việc quản lý an ninh đối với khách lưu trú ngắn hạn là một thách thức lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn. Việc khách hàng liên tục thay đổi khiến việc kiểm soát và theo dõi trở nên khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh và an toàn cho cư dân.
3.3 Ảnh hưởng đến giá nhà
Việc cho thuê căn hộ ngắn hạn có thể đẩy giá nhà lên cao, gây khó khăn cho người dân có nhu cầu mua nhà để ở. Khi nhiều chủ sở hữu chuyển sang cho thuê ngắn hạn để tối đa hóa lợi nhuận, nguồn cung nhà ở cho cư dân địa phương bị hạn chế, dẫn đến giá nhà tăng cao.
3.4 Tránh thuế
Nhiều chủ nhà cho thuê ngắn hạn không đăng ký kinh doanh và kê khai thuế, gây thất thu ngân sách nhà nước. Việc này không chỉ gây thất thoát nguồn thu cho nhà nước mà còn tạo ra sự cạnh tranh không công bằng với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lưu trú hợp pháp.
4. Giải pháp nào cho vấn đề nan giải?
4.1 Hoàn thiện khung pháp lý
Cần có những quy định rõ ràng và cụ thể về việc cho thuê căn hộ ngắn hạn, bao gồm việc cấp phép, thu thuế, quản lý an ninh. Điều này giúp tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và bền vững.
4.2 Tăng cường quản lý
Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định. Việc này giúp đảm bảo rằng các chủ sở hữu tuân thủ pháp luật, bảo vệ quyền lợi của cư dân và duy trì trật tự xã hội.
4.3 Xây dựng các khu chung cư chuyên biệt
Phát triển các khu chung cư được thiết kế riêng cho hoạt động cho thuê ngắn hạn, nhằm tách biệt với các khu chung cư dành cho người dân sinh sống lâu dài. Điều này giúp giảm thiểu xung đột và đảm bảo chất lượng cuộc sống cho cả hai bên.
4.4 Phối hợp giữa các bên liên quan
Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, ban quản lý tòa nhà, chủ sở hữu bất động sản và các nền tảng cho thuê để xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững.
5. Tình hình tại các quốc gia khác
Nhiều quốc gia trên thế giới cũng đang đối mặt với vấn đề tương tự. Một số quốc gia như Penang (Malaysia) đã ban hành lệnh cấm hoàn toàn đối với loại hình cho thuê này, trong khi các thành phố như New York (Mỹ) lại có những quy định rất chặt chẽ. Singapore quản lý việc cấp phép và phân loại các loại hình cho thuê, trong khi Barcelona (Tây Ban Nha) đã giới hạn số lượng giấy phép cho thuê ngắn hạn.
Việt Nam cần học hỏi từ kinh nghiệm của các quốc gia khác để đưa ra những giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và duy trì trật tự xã hội.
Cho thuê căn hộ ngắn hạn là một xu hướng phát triển mạnh mẽ trên thế giới và tại Việt Nam. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, cần có sự cân bằng giữa lợi ích kinh tế và các vấn đề xã hội. Việc xây dựng một khung pháp lý hoàn chỉnh, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan là điều cần thiết để giải quyết vấn đề này.