Lý giải hiện tượng bị xóc khi đi máy bay

Khi đi máy bay, có lẽ điều một hành khách sợ nhất chính là trải nghiệm những cú xóc mạnh dù chúng sẽ không nguy hiểm nếu hành khách thắt đai an toàn đúng cách. Máy bay bị xóc, rung, lắc hoặc thậm chí là rơi tự do trong một thời gian ngắn là do sự nhiễu loạn không khí. Vậy nhiễu loạn là gì? Nó có thực sự nguy hiểm? Tại sao chuyến bay này lại xóc hơn những chuyến khác, dù cùng chặng? Airtickets sẽ lý giải cho quý khách về hiện tượng này.

Điều gì gây ra nhiễu loạn trong các chuyến bay?

Về bản chất, sự nhiễu loạn là một sự thay đổi trong không khí có thể làm rung chuyển một chiếc máy bay trên trời. Một chuyến bay có thể gặp nhiễu loạn nhiều lần, hoặc không lần nào. Có nhiều loại nhiễu loạn có thể xảy ra trong suốt chuyến bay, từ “nhiễu loạn trời trong” (CAT) cho đến “nhiễu động không khí” (Wake Turbulence).

Nhiễu loạn trời trong là sự chuyển động hỗn loạn của không khí trong điều kiện trời quang mây tạnh. Hiện tượng này thường xảy ra khi máy bay đi từ khu vực có các luồng gió thổi nhanh đến khu vực thổi chậm hoặc ngược lại. Đây cũng là loại nhiễu loạn phổ biến nhất. Thông thường phi công sẽ cố gắng tránh các khu vực này (nếu họ đang bay vào một ngọn gió ngược) hoặc sử dụng chúng (nếu đang bay vào một cơn gió xuôi) để giảm việc sử dụng nhiên liệu.

Nhiễu động không khí phát sinh từ những cơn gió xoáy. Những máy bay khổng lồ như A380 thường gây ra các luồng nhiễu động khổng lồ khi bay trên cao, và những máy bay bay thấp hơn nó sẽ bị ảnh hưởng. Một ví dụ điển hình cho sự nhiễu động này là vào ngày 22/3/2017, máy bay Bombardier Challenger 604 đã rơi tự do hơn 3.000 m và suýt gặp nạn khi bay vào luồng khí nhiễu động của một máy bay Airbus A380 phía trên, khiến nó mất điều khiển hoàn toàn.

Vậy sự nhiễu loạn này có nguy hiểm?

Sự nhiễu loạn tương đối phổ biến và thường vô hại. Nó đem lại cho hành khách một trải nghiệm khó chịu, nhưng không làm rơi máy bay. Đôi khi đi vào vùng nhiễu động, hành khách thấy máy bay đang rơi tự do hoặc chao đảo. Tuy nhiên trên thực tế, máy bay vẫn hoàn toàn an toàn.

Thông thường, máy bay sẽ bị rung, lắc như kiểu ôtô đi vào khu vực ổ gà trên đường bộ. Trường hợp xấu hơn, nhiều hành khách hoặc tiếp viên bị văng lên trần do không thắt dây an toàn và bị thương. Đó cũng là lý do các tiếp viên luôn yêu cầu hành khách thắt dây an toàn, ngồi tại ghế khi đi qua vùng nhiễu động cũng như trong suốt chuyến bay, trừ lúc sử dụng nhà vệ sinh.

Làm thế nào để phi công đối phó với nhiễu loạn?

“Nhiễu loạn trời trong” không thể nhìn thấy bằng mắt thường, cũng không thể phát hiện được trên radar. Vì vậy, phi công thường sẽ dựa vào báo cáo từ các máy bay khác. Trong phần lớn thời gian, máy bay có thể chịu được bất kỳ sự nhiễu loạn nào. Dù vậy, phi công vẫn sẽ luôn bật tín hiệu yêu cầu thắt dây an toàn với hành khách.

Mục tiêu hàng đầu của các phi công là sự thoải mái của hành khách. Vì vậy, họ sẽ thường bay chậm lại hoặc tìm cách tránh bất kỳ đường ống gió nào: cố gắng bay cao hơn (nếu máy bay cho phép), hoặc thấp hơn (nhưng điều này cũng khiến máy bay đốt cháy nhiều nhiên liệu hơn và có thể khiến máy bay lâm vào tình trạng tồi tệ khác). Phi công có thể chọn bay thẳng vào vùng nhiễu động, nhưng với tốc độ chậm hơn thông thường. Phần lớn cơ trưởng sẽ cố gắng tránh khu vực nhiễu loạn ví dụ như gần một cơn dông.

Ngồi ở vị trí nào trên máy bay để ít bị ảnh hưởng nhất?

Vị trí ngồi êm nhất là cánh máy bay. Phần xóc nhất thường là vị trí hàng cuối, gần đuôi máy bay.

Đi máy bay trong tương lai có thể bị xóc nhiều hơn 149% do biến đổi khí hậu

Mới đây, các nhà khoa học khám phá ra rằng trong những năm tới chúng ta có thể phải chịu đựng nhiều cú xóc hơn khi đi máy bay. Đáng lo ngại hơn, những cú xóc trong tương lai sẽ không đơn giản chỉ khiến máy bay chao đảo nhẹ nhàng, mà chúng dữ dội hơn nhiều, gây ra sự rung lắc nghiêm trọng có thể hất người tứ tung khắp máy bay.

Sự nhiễu loạn không khí có 4 cấp độ, từ nhẹ đến cực mạnh. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học khảo sát về sự xóc cất dữ dội trong tương lai do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, và kết quả cho thấy tình hình không mấy khả quan.

Nhà khoa học về khí quyển Paul Williams thuộc đại học Reading ở Anh cho biết: “Kể cả những hãng bay thường xuyên nhất cũng phải giật mình khi được cảnh báo rằng những tình huống hỗn loạn và xóc cất nghiêm trọng có thể tăng lên tới 149%”.

Ông Williams đã nạp dữ liệu về 21 kiểu biến động không khí khác nhau vào một siêu máy tính, và phát hiện ra lượng khí CO2 trong không khí ngày nay tăng gấp đôi so với thời kỳ sơ khai, trước giai đoạn công nghiệp hóa. Kết quả của phương pháp nghiên cứu mô phỏng này cho thấy sự nhiễu loạn không khí gia tăng ở tất cả các cấp độ.

Trong những thập kỷ tới, nếu quý khách ở trên một chuyến bay vượt đại dương ở độ cao tiêu chuẩn 12 km, tần suất những cú xóc nhẹ có thể tăng lên tới 59% và những cú xóc vừa phải tăng lên tới 94%. Nhưng điều tồi tệ nhất là trường hợp máy bay bị xóc dữ dội sẽ tăng 2,5 lần – vọt lên 149%.

Phát hiện này có ảnh hưởng nghiêm trọng đối với việc di chuyển bằng đường hàng không. Những chiếc máy bay hiện đại được thiết kế để chịu được sự nhiễu loạn không khí rất dữ dội, nhưng những pha xóc này cũng sẽ gây ra sự chậm trễ, chệch hướng và tăng cường kiểm tra máy bay giữa các chuyến bay. Bởi vậy, việc thắt dây an toàn trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, trừ phi quý khách ưa cảm giác rung lắc.

Còn rất nhiều điều thú vị trong chuyến bay mà chỉ có khi tự quý khách trải nghiệm mới cảm nhận rõ rệt, hãy book vé máy bay từ các hãng hàng không để có những khoảng thời gian tuyệt vời trên không nhé!

Để biết thêm nhiều thông tin thú vị về hàng không, kinh nghiệm khi đi máy bay,… quý hành khách hãy thường xuyên theo dõi các thông tin được tổng hợp tại Airtickets.vn!