Vì sao phải thắt dây an toàn trên máy bay, ngay cả khi đèn báo đã tắt?

Khi đèn báo hiệu thắt dây an toàn trên máy bay tắt, những tiếng lách cách tháo dây phát ra trên khắp cabin, cho thấy việc tháo dây an toàn của mọi người đã trở thành thói quen phổ biến. Tuy nhiên, thắt dây an toàn vẫn là một yếu tố quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho hành khách trên mọi chuyến bay, bất kể đèn báo đã tắt hay chưa.

1. Dây an toàn trên máy bay hoạt động như thế nào?

Dây an toàn trên máy bay được thiết kế theo cơ chế “đòn bẩy nâng”, khác biệt với loại dây nhấn nút thường thấy trên ô tô. Khi sử dụng đòn bẩy nâng, dây an toàn sẽ tự động được tháo ra một cách dễ dàng. Thiết kế này đã trở nên phổ biến trên máy bay từ những năm 1940 và vẫn được ưa chuộng cho đến ngày nay nhờ vào tính tiện lợi và chi phí thấp.

Trong khi phi công và phi hành đoàn thường được trang bị dây đai vai, hành khách chỉ có dây đai an toàn ngang bụng. Điều này là do các va chạm trên máy bay thường là chuyển động lên xuống, và dây đai ngang bụng có thể giúp giữ hành khách cố định trên ghế khi có sự cố. Thiết kế đơn giản của dây đai ngang cũng giúp hành khách dễ dàng thắt và tháo dây khi cần.

2. Lầm tưởng về hiệu quả của dây an toàn trên máy bay

Nhiều người cho rằng dây an toàn trên máy bay không hiệu quả trong các tai nạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong các sự cố nhỏ như va chạm với vật thể lạ hoặc khi máy bay đi qua khu vực nhiễu động, dây an toàn vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu thương tích. Ngay cả khi xảy ra tai nạn, dây an toàn còn giúp giữ hành khách ở vị trí, hỗ trợ công tác cứu hộ và nhận dạng.

3. Nhiễu động – Mối đe dọa lớn nhất trên không

Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Mỹ, mỗi năm có khoảng 65.000 lần máy bay gặp nhiễu động vừa phải và 5.500 lần gặp nhiễu động nghiêm trọng. Trong khi các sự cố khác như máy bay rơi hoặc cháy nổ hiếm khi xảy ra, nhiễu động vẫn là mối đe dọa lớn nhất về thương tích vật lý trên máy bay.

Nhiễu động xảy ra khi máy bay gặp phải sự thay đổi đột ngột về luồng không khí, có thể xuất phát từ núi, thời tiết xấu hoặc bão. Mặc dù phi công sử dụng các công cụ như radar thời tiết và bản đồ khí tượng để dự đoán và tránh những khu vực có gió nguy hiểm, nhưng đôi khi sự nhiễu động vẫn xảy ra bất ngờ. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi máy bay bay qua khu vực nhiễu động trời trong (CAT), loại nhiễu động không thể phát hiện bằng công nghệ hiện tại và thường xuất hiện mà không có dấu hiệu báo trước.

4. Trường hợp điển hình về sự nguy hiểm của nhiễu động

Một ví dụ điển hình là sự cố xảy ra với chuyến bay số hiệu SQ321 của Singapore Airlines. Chiếc Boeing 777-300ER chở 211 hành khách và 18 thành viên phi hành đoàn từ London đến Singapore đã gặp nhiễu động nghiêm trọng trong khoảng ba phút ở độ cao hơn 11.200 mét khi bay trên lưu vực sông Irrawaddy của Myanmar. Mặc dù hãng hàng không không tiết lộ loại nhiễu động cụ thể, nhưng các chuyên gia nhận định đó là nhiễu động trời trong, loại nhiễu động nguy hiểm nhất đối với máy bay chở khách.

5. Tầm quan trọng của việc thắt dây an toàn

5.1. Bảo vệ bạn khỏi những nguy hiểm tiềm ẩn

• Turbulence bất ngờ: Máy bay có thể gặp bất kỳ biến động nào trong suốt hành trình, từ rung lắc nhẹ đến xóc mạnh do nhiễu động hay thay đổi áp suất khí quyển. Dây an toàn sẽ giúp giữ bạn cố định trên ghế, hạn chế nguy cơ va đập hay chấn thương do di chuyển đột ngột.
• Hạ cánh khẩn cấp: Dù hiếm gặp, nhưng trường hợp hạ cánh khẩn cấp có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Lúc này, việc thắt dây an toàn sẽ tối ưu hóa khả năng bảo vệ bạn khỏi các tác động mạnh khi tiếp đất.
• Di chuyển trong cabin: Khi đèn báo đã tắt, bạn có thể di chuyển trong cabin để sử dụng nhà vệ sinh hay lấy hành lý. Tuy nhiên, việc thắt dây an toàn vẫn được khuyến khích để đảm bảo an toàn trong trường hợp có bất kỳ sự cố bất ngờ nào xảy ra.

5.2. Hỗ trợ phi hành đoàn xử lý tình huống

• Giảm thiểu sự hỗn loạn: Trong trường hợp khẩn cấp, việc thắt dây an toàn sẽ giúp giữ cho hành khách ở vị trí của họ, giảm thiểu sự hỗn loạn và tạo điều kiện cho phi hành đoàn thực hiện các biện pháp cứu hộ một cách hiệu quả.
• Tăng khả năng sơ tán: Nếu cần sơ tán khẩn cấp, việc thắt dây an toàn sẽ giúp hành khách di chuyển nhanh chóng và an toàn hơn.

5.3. Thể hiện sự tôn trọng với quy định an toàn

• Quy định bắt buộc: Việc thắt dây an toàn là quy định bắt buộc của hầu hết các hãng hàng không và được quy định trong luật hàng không quốc tế. Tuân thủ quy định này là thể hiện sự tôn trọng với các quy tắc an toàn và trách nhiệm của bạn đối với bản thân và những người xung quanh.

5.4. Mang lại sự an tâm cho bản thân

• Giảm thiểu lo lắng: Việc thắt dây an toàn có thể giúp bạn cảm thấy an tâm và thoải mái hơn trong suốt chuyến bay, đặc biệt là khi gặp những tình huống rung lắc hay biến động.
• Tận hưởng trọn vẹn hành trình: Khi bạn cảm thấy an toàn, bạn sẽ có thể thư giãn và tận hưởng trọn vẹn hành trình bay của mình.

Dù đèn báo thắt dây an toàn đã tắt, hành khách vẫn nên duy trì thói quen thắt dây an toàn trong suốt chuyến bay. Điều này không chỉ giúp bảo vệ bạn khỏi những rủi ro tiềm ẩn mà còn đảm bảo an toàn cho chính mình và những người xung quanh. Hãy luôn thắt dây an toàn khi ngồi trên ghế, để mỗi chuyến bay của bạn đều an toàn và trọn vẹn.